NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
80 - (2439) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة. قال:
وجدت في كتابي
عن أبي أسامة:
حدثنا هشام. ح
وحدثنا أبو
كريب، محمد بن
العلاء. حدثنا
أبو أسامة عن
هشام، عن أبيه،
عن عائشة.
قالت:
قال
لي رسول الله
صلى الله عليه
وسلم "إني لأعلم
إذا كنت عني
راضية، وإذا
كنت علي غضبى"
قالت فقلت:
ومن أين تعرف
ذلك؟ قال "أما
إذا كنت عني
راضية، فإنك
تقولين: لا.
ورب محمد!
وإذا كنت
غضبى، قلت: لا.
ورب إبراهيم!"
قالت قلت: أجل.
والله! يا
رسول الله! ما
أهجر إلا اسمك.
{80}
Bize Ebû Bekr b. Ebi
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Ebû Seleme'den hadis rivayet ettiğim kitabımda
şunu buldum: Bize Hişâm rivayet etti. H.
Bize Ebû Kureyb Muhammed
b. Ala' da rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Usâme Hişâm'dan, o da babasından, o
da Âişe'den naklen rivayet etti. (Şöyle demiş):
Bana Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Ben senin benden razı
olduğun ve bana dargın bulunduğun zamanı pekâla bilirim.» dedi. Ben:
— Bunu nerden biliyorsun? dedim.
«Benden razı isen, hayır
Muhammed'in Rabbi hakkı için; dargınsan, hayır İbrahim'in Rabbi hakkı için
diyorsun.» buyurdu. Ben:
— Evet! Vallahi yâ Resûlallah! Ben yalnız senin
ismini bırakıyorum, dedim.
80-م - (2439) وحدثناه
ابن نمير.
حدثنا عبدة عن
هشام بن عروة،
بهذا
الإسناد، إلى
قوله: لا. ورب
إبراهيم. ولم يذكر
ما بعده.
{m-80}
Bize bu hadisi İbni
Numeyr de rivayet etti. (Dediki): Bize Abde, Hişam b. Urve'den bu isnadla
«Hayır İbrahim'in Rabbi hakkı için» cümlesine kadar rivayet etti; ondan
sonrasını anmadı.
İzah:
Bu hadisi Buhâri
«Kitâbu'n-Nikâh»'da takric etmiştir.
Kaadi İyad'ın beyânına
göre Hz. Âişe'nin Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e kızması ekseri ahvalde
kadınlara affedilen kıskançlıktandır. Çünki onlar bundan hâli kalmazlar. Hattâ
İmam Mâlik ve diğer Medine uleması: «Kıskançlık dolayısiyle kadın kocasına
kötülük isnadında bulunursa ondan had (yâni şer'i ceza) sakıt olur.»
demişlerdir. İmam Mâlik bu husûsda Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
rivayet edilen:
«Kıskanç kadın vadinin
yukarısını aşağısından seçemez.» hadisiyle istidlâl etmiş; bu olmasa bu
meselede Âişe'ye olabildiğine günah olurdu. Çünkü Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'e kızmak ve onu terk etmek büyük günahdır, demiştir.
Hz. Âişe'nin: «Ben
yalnız senin ismini bırakıyorum» sözünden muradı; kalbim ve sana karşı olan
sevgim yerindedir, demektir. Kadınların kıskançlığı fazla sevgiden ileri gelir.
Bu hadis karineye
istinaden hüküm verilebileceğine delildir. Çünkü Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) Hz. Âişe'nin dargınlığına mücerret kendi ismini anmamasıyla hüküm
vermiş; onun anlayış ve zekâsının kuvvetine Nebiler arasından İbrahim (Aleyhisselâm)'ı
tahsis etmesiyle istidlalde bulunmuştur. Çünkü Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'in en yakını odur. Hz. Âişe Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
ismini terk etmek mecburiyetinde kalınca tamamen onunla alâkayı kesmiş olmamak
için yerine en yakınının ismini zikretmiştir.
Tibi diyor ki: «(Ben
yalnız senin ismini bırakıyorum) cümlesindeki hasr son derece lâtifdir. Çünkü
Âişe (Radiyallahu anha) akıl ve ihtiyarı giderecek derecede kızmış olmasının,
ruhuna karışmış olan kemâli muhabbetini değiştirmeyeceğini haber vermiştir.
Terk yerine hecr kelimesini kullanması ihtiyari olarak yapmadığı bu işden elem
duyduğunu göstermek içindir.»